Trigeminal Nevralji

Trigeminal nevralji; Beyinden çıkan 12 kafa çifti sinirinden birisidir. Beşinci sinir olarak bilinir. Trigeminal sinir alanında genellikle kısa süreli, ani başlangıçlı, şimşek çakar tarzda ve bıçak saplanır gibi tanımlanan çok şiddetli aralıklı ağrı atakları ile ortaya çıkan bir ağrı sendromudur. Beyinden çıktığı yerdeki damar yapılarının basısı veya doğrudan sinire yaptıkları baskı sonucu ortaya çıkar. Trigeminal nevralji, bilinen ağrı sendromları arasında en sık görülenidir. Ağrıda etken trigeminal siniri doğrudan etkileyen bir hadise ise ikincil trigeminal nevraljiden bahsedilebilir ve tedavi buna yönelik olacaktır. Ancak biz daha çok burada idyopatik (sebebi bilinmeyen) olarak da adlandırılan birincil trigeminal nevralji’den bahsedeceğiz.

Kadın erkek oranı 3/2’dir. Trigeminal nevraljinin karakteristik görünümü, şiddetli ve ani başlangıçlı bir ağrı olmasıdır. Birkaç saniyeden bir dakikaya dek uzayabilmekte ve çoğunlukla yüzün bir yarısında trigeminal sinirin dağılım alanına uymaktadır. Sağ yüz yarımında sola göre daha sık görülür. Etkilenen bölgeler sıklıkla trigeminal sinirin ikinci ve üçüncü dallarıdır. Aniden durup dururken başlayabilir veya yüzde ve ağız içindeki bir tetik noktasının uyarılması sonucu ortaya çıkabilir.

Bu tetik noktaya dokunmakla veya soğuk ve sıcak sıvıların alınmasıyla veya da rüzgâra maruz kalmakla ağrı uyarılabilir. Ayrıca konuşma, çiğneme veya diğer yüz hareketleriyle de başlayabilir. Tekrarlaması tipik olarak aralıklıdır. Ağrı periyotları zamanla sıklaşır ve bir trigeminal daldan daha geniş alanlara yayılabilir.

trigeminal_nevralji

Bu şikayeti olan hastalar öncelikle diş hekimlerine gider ve bazen ağzında diş kalmaz.O kadar diş tedavisine rağmen şikayetleri geçmez.Günlük kullandığımız ağrı kesicilere yanıt alınamaz. Eğer doktorunu bulamazsa işkenceli bir hayat onu bekler. Son dönem gelen hastalar “Doktor bey başımı gövdemden ayırın” diyecek kadar ızdırap içindedir. Ağrıyı tetikleyen yukarıda saydığımız hareketler artık yapılamadığından hasta konuşamaz, yemek yiyemez, diş fırçalayamaz vb.

Halbuki bu şikayetler çok tipiktir. Yeter ki beyin cerrahisinin kapısının önünden geçsin. Yapılması gereken çok basittir. Öncelikle hasta hikayesini anlatırken tanı neredeyse konur. Bir beyin (mrg) görüntüleme yapılıp olabilecek diğer hadiseler de görülüp hemen tedaviye başlanır. Tedavide birinci basamak ilaç tedavisidir ve uzun süre hastayı rahatlatır. Daha sonra basit enjeksiyondan cerrahi müdahaleye kadar giden bir sıralama izlenir. Ne olursa olsun ağrıyla başlayan hastalığın tedavisi yüz güldürücüdür.